ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦN VĂN HÓA KINH DOANH 1. Tên học phần: VĂN HÓA KINH DOANH (BUSINESS CULTURE) 2. Mã học phần: BMGM1221 3. Số tín chỉ: 2 (24,6) (để học được học phần này, người học phải dành ít nhất 60 giờ chuẩn bị cá nhân).

Nghiên cứu của Enrici et al. (2023) trên tạp chí Ecology and Society [1] là một trong số không nhiều những thảo luận kỹ về sức nặng tiền bạc đối với cách con người (bao gồm cả học giới, chính giới và cư dân) hiểu về tác động của con người đối với môi sinh. Rõ ràng, những hiểu biết này rất quan trọng, nhất là khi sự cấp bách đối với tác động của con người lên môi trường đã (...) thực sự gióng lên những hồi chuông báo động, đứng trước các hiểm họa khó lường của khủng hoảng khí hậu. (shrink)

This paper offers an account of an important type of human relationship: relationships based on shared ends. These are an indispensable part of most ethically worthy or valuable lives, and our successes or failures at participating in these relationships constitute a great number of our moral successes or failures overall. While many philosophers agree about their importance, few provide us with well-developed accounts of the nature and value of good shared-end relationships. This paper begins to develop a positive account of (...) such relationships. In the interest of highlighting some strengths and weaknesses of competing approaches, it contrasts the theories that are proposed by the Confucian philosopher Dai Zhen 戴震 (1724–1777) and the influential moral philosopher Immanuel Kant (1724–1804). Both philosophers share many of the same core ethical commitments, but as the author shows, Dai Zhen’s approach to thinking about the nature and value of good shared-end relationships is superior to Kant’s because it highlights the fact that such relationships must be motivated by ethically-shaped forms of other-concern and self-interest, whereas Kant does not picture self-interest as an important source of morality or ethically valuable relationships. The author considers clarifications and revisions to Kant’s theory that seem to make more room for the mixture of motives required for good shared-end relationships, but concludes that these ad hoc modifications do not succeed at providing a recognizably Kantian theory that can account for them as well as Dai Zhen’s. (shrink)

L’osservazione della natura con l’intento di capire l’origine della varietà di forme e fenomeni in cui si manifesta ha origini remote. All’inizio il rapporto con i fenomeni naturali era dominato da sentimenti quali paura e stupore che conducevano a supporre l’esistenza di entità sfuggenti alla percezione diretta che permeavano gli elementi animandoli. Ecco dunque che la magia rappresenta l’elemento dominante della filosofia naturale primitiva caratterizzata da una unicità degli eventi e dalla impossibilità di capirli e dominarli in quanto frutto della (...) volontà di essenze a noi estranee e non governabili. Con il nascere della civiltà ed il suo progredire il tempo dedicato ai lavori necessari per il sostentamento e la sopravvivenza diminuì e nella ripartizione dei compiti alcuni individui potevano dedicare parte del loro tempo alla osservazione della natura ed alla sua interpretazione in termini non trascendenti. Nella natura, intesa come tutto ciò che ci circonda composto da esseri viventi e da materia inorganica nelle sua varie aggregazioni sulla terra e nel cosmo, ciò che attirò l’attenzione fin dall’inizio furono furono i fenomeni regolari e periodici come i moti della luna, dei pianeti e delle stelle. Nel contempo dopo una spinta iniziale dettata da esigenze pratiche come contare gli oggetti o misurare i campi, la matematica si era sviluppata autonomamente e si rivelò idonea a descrivere in termini quantitativi i moti dei corpi celesti. La terra era al centro dell’universo mentre il moto degli altri corpi celesti risultava da una composizione di moti circolari uniformi. Questa visione geocentrica e pitagorica (armonia delle sfere) dell’universo ha prevalso fino agli albori della scienza moderna, anche se una descrizione eliocentrica, basata su validi argomenti, era stata proposta. Per quanto riguarda la struttura della materia i presocratici avevano già proposto i quattro elementi mentre gli atomisti avevano ricondotto tutto ad entità elementari primigenie, il cui aggregarsi e disgregarsi da luogo a tutti gli stati e le molteplici forme della materia. Queste intuizioni si ritrovano nella fisica moderna che contempla quattro stati di aggregazione, che hanno come unico sostrato comune gli atomi. La fisica moderna nasce con Galileo e Newton, la cui dinamica si sviluppa a partire dalle leggi di Keplero che descrivono il moto dei pianeti nel sistema eliocentrico, per potersi poi applicare ad un qualunque sistema materiale. Pertanto nei due secoli successivi si ritenne che un modello meccanico potesse essere sviluppato per un qualunque sistema fisico e quindi per l’universo intero la cui evoluzione doveva essere matematicamente prevedibile. Per i fenomeni termici tuttavia vennero formulate leggi ad hoc come quelle della termodinamica che mostrano come i processi macroscopici siano irreversibili in contrasto con le leggi della meccanica. Si deve a Boltzmann1 il tentativo di ricondurre la termodinamica alla meccanica per un gran numero di particelle dei cui moti disordinati viene data una lettura di carattere statistico. L’aumento della entropia e la irreversibilità seguono dalla ipotesi di caos molecolare ossia che i moti siano così disordinati che si perde rapidamente memoria dello stato iniziale. L’idea di introdurre una misura di probabilità nel contesto della meccanica sembra antitetica con la natura stessa della teoria rivolta fino ad allora allo studio di sistemi con moti regolari, reversibili e prevedibili individualmente su tempi lunghi. Tuttavia l’analisi probabilistica diventa essenziale per lo studio di sistemi caratterizzati da forti instabilità, e da orbite irregolari per i quali la previsione richiede una conoscenza della condizioni iniziali con precisioni fisicamente non raggiungibili. Combinando la evoluzione deterministica della meccanica di Newton o di Hamilton con la descrizione statistica attraverso una opportuna misura invariante di probabilità nello spazio delle fasi, nasce la teoria dei sistemi dinamici2 che consente di descrivere non solo i sistemi ordinati o i sistemi caotici ma anche tutti quelli che vedono coesistere in diverse proporzioni ordine e caos e che presentano una straordinaria varietà di strutture geometriche e proprietà statistiche, tanto da fornire almeno se non proprio un quadro teorico per lo meno metafore utili per la descrizione dei sistemi complessi. Anche se non c’è unanime consenso ci sembra appropriato definire complessi non tanto sistemi caratterizzati da interazioni non lineari tra i suoi componenti e da proprietà emergenti, che rientrano a pieno titolo nel quadro dei sistemi dinamici, ma piuttosto i sistemi viventi o quelli di vita artificiale che ne condividono le proprietà essenziali3. Tra queste possiamo certamente annoverare la capacità di gestire la informazione e di replicarsi, consentendo tramite un meccanismo di mutazione e selezione di dare origine a strutture di crescente ricchezza strutturale e dotate di capacità cognitive sempre più elaborate. Una teoria dei sistemi complessi non esiste ancora, anche se la teoria degli automi sviluppata da Von Neumann4 e la teoria della evoluzione di Darwin5 ne possono fornire alcuni pilastri importanti. Recentemente la teoria delle reti è stata utilizzata con successo per descrivere le proprietà statistiche delle connessioni tra gli elementi costitutivi (nodi) di un sistema complesso6. Le connessioni che non sono né completamente casuali né completamente gerarchiche, consentono una sufficiente robustezza rispetto a malfunzionamenti o danneggiamenti dei nodi unita a un adeguato livello di organizzazione per consentirne un funzionamento efficiente. Nei sistemi fisici il modello base è un insieme di atomi o molecole interagenti, che danno luogo a strutture diverse quali un gas, un liquido o un cristallo, come risultato di proprietà emergenti. Nello stesso modo per i sistemi complessi possiamo proporre un sistema automi interagenti come modello base. Le molteplici forme che il sistema assume anche in questo caso vanno considerate come proprietà emergenti del medesimo sostrato al mutare delle condizioni esterne e frutto delle i replicazioni, ciascuna delle quali introduce piccole ma significative varianti. Questa è la grande differenza tra un sistema fisico ed un sistema complesso: il primo fissate le condizioni esterne ha sempre le medesime proprietà, il secondo invece cambia con il fluire del tempo perché la sua organizzazione interna muta non solo al cambiare di fattori ambientali ma anche con il succedersi delle generazioni. C’è dunque un flusso di informazione che cresce con il tempo e che consente agli automi costituenti ed alla intera struttura di acquisire nuove capacità. Questo aumento di ordine e ricchezza strutturale avviene naturalmente a spese dell’ambiente circostante, in modo che globalmente i la sua entropia cresce in accordo con la seconda legge della termodinamica. In assenza di una teoria formalizzata paragonabile a quella dei sistemi dinamici, per i sistemi complessi si possono fare osservazioni e misure, sia puntuali sui costituenti elementari e sulle loro connessioni, sia globali sull’intero sistema, oppure costruire modelli suscettibili di essere validati attraverso la simulazione. Se di un sistema si riesce infatti a fornire una descrizione sufficientemente dettagliata, è poi possibile osservare come questo si comporti traducendo le regole in algoritmi e costruendo quindi una versione virtuale, anche se semplificata del sistema stesso. Il passaggio più difficile è il confronto tra il sistema simulato ed il sistema vero, che passa necessariamente attraverso la valutazione di una numero limitato di parametri che ne caratterizzino e proprietà. La codifica del progetto è una proprietà cruciale dei sistemi complessi perché questa si realizza con un dispendio di massa ed energia incomparabilmente più piccolo rispetto a quello necessario per realizzare l’intera struttura; nello stesso tempo apportare piccole modifiche ad un progetto è rapido ed economico. In questo processo che comporta la continua introduzione di varianti si aprono molteplici strade e con lo scorrere del tempo si realizza una storia in modo unico e irripetibile. Anche il susseguirsi di eventi fisici caratterizzati da processi irreversibili e dalla presenza di molteplici biforcazioni da origine ad una storia che non si può percorrere a ritroso, né riprodurre qualora fossimo in grado ripartire dalle stesse condizioni iniziali. Tuttavia esiste una differenza profonda tra la storia di un sistema fisico come il globo terrestre e la storia della vita. La prima registra i molteplici cambiamenti che ha subito la superficie del nostro pianeta ove montagne e mari nascono e scompaiono senza un chiaro disegno soggiacente. La storia della vita è caratterizzata da una progressiva crescita della ricchezza strutturale e funzionale e accompagnata da una crescita della complessità progettuale. La rappresentazione di questa storia prende la forma di un albero con le sue ramificazioni che mostra la continua diversificazione delle strutture e la loro evoluzione verso forme sempre più avanzate. La direzione in cui scorre il tempo è ben definita: le strutture affinano le capacità sensoriali mentre cresce la potenza degli organi che elaborano la informazione. Un sistema complesso è anche caratterizzato da un molteplicità di scale, tanto più alta quanto più si sale sulla scala evolutiva. La ragione è che il procedere verso strutture sempre più elaborate avviene utilizzando altre strutture come mattoni per cui l’immagine che si può fornire è quella di una rete di automi a più strati: partendo dal basso una rete con le sue proprietà emergenti diventa il nodo di una rete di secondo livello, cioè un automa di secondo livello che interagisce con altri automi dello stesso tipo e così via. Nei sistemi inorganici, dove non esiste un progetto, si distinguono di norma solo due livelli, quello dei costituenti elementari e quello su scala macroscopica. I sistemi fisici sono riconducibili a poche leggi universali, che governano i costituenti elementari della materia, ma il passaggio dalla descrizione dalla piccola alla grande scala è impervio e consentito soltanto dalla simulazione numerica, quando ci allontaniamo dalle situazioni più semplici caratterizzate da un equilibrio statistico. I limiti che il disegno riduzionista incontra già per i sistemi fisici diventano decisamente più forti nel caso dei sistemi complessi. (shrink)

Bây giờ, cuộc chiến với tổn thất đa dạng sinh học đang lan rộng sang ngành công nghiệp làm đẹp. Công nghiệp thời trang đã từng chịu áp lực trước các ảnh hưởng môi trường tiêu cực, và đang phải điều chỉnh lớn, nhất là với thời trang nhanh. Nhưng món chăm sóc thẩm mỹ dường như đang chịu áp lực gia tăng dần. Ngành hàng thẩm mỹ và chăm sóc cá nhân có doanh số rất lớn và lợi nhuận (...) cao, đặc biệt đối với phân khúc thu nhập cao. Tuy nhiên, lợi thế này cũng tiềm ẩn rủi ro phải đối diện với những quan sát, nghiên cứu, điều tra và cả chỉ trích của các tổ chức xã hội dân sự, các phong trào hoạt động môi trường, và cả người tiêu dùng. Hơn ai hết, ngành công nghiệp này có độ nhạy rất cao với rủi ro của các ý kiến đánh giá tiêu cực xã hội, nhất là hậu quả nặng nề của các phong trào tẩy chay tiêu dùng. Sắc thái mới nhất và sẽ chỉ có thể gia tăng khi mà sức khỏe hệ sinh thái toàn cầu đang suy giảm chính là các sản phẩm có liên quan tới phát thải và tổn thất môi sinh, cụ thể hơn là tổn thất đa dạng sinh học do chặt phá rừng và canh tác nông nghiệp gây tác hại lâu dài. (shrink)

Xóm Bến 10-6-2023 -/- Cải tiến chất lượng và quá trình peer review (bình duyệt) nhằm tăng độ tin cậy kết quả khoa học và giảm bớt gánh nặng (chi phí hoặc thời gian, công sức) là chuyện dài tập. Bàn mãi không hết. Những ý kiến như Alberts et al. đã đủ nói lên mức độ cấp bách, từ 2008 rồi.

Giáo dục rác thải nhựa cho học sinh (HS) là một trong những chiến lược hiệu quả và lâu dài để ứng phó với thực trạng ô nhiễm rác thải nhựa ngày càng nghiêm trọng hiện nay. Trong bài viết này, chúng tôi đề cập đến việc tích hợp giáo dục rác thải nhựa cho học sinh trung học cơ sở (THCS) ở thành phố Hồ Chí Minh (Tp.HCM) thông qua các bài học địa lí. Trên cơ sở điều tra (...) khảo sát đã cho thấy thực trạng hiểu biết, nhận thức của học sinh vàcông tác giáo dục tuyên truyền về rác thải nhựa qua môn Địa lí trong các trường THCS ở Tp.HCM vẫn còn nhiều hạn chế. Từ đó, chúng tôi đã xác định mục tiêu giáo dục cụ thể, xây dựng quy trình 5 bước tích hợp, xác định hình thức giáo dục vàđề xuất 7 phương pháp dạy học tích cực trong giáo dục rác thải nhựa thông qua các bài học địa lí. (shrink)

Nghiên cứu đánh giá hiệu quả của các mô hình học máy trong việc dự đoán biến động của chỉ số VNIndex. Kết quả nghiên cứu cho thấy, phương pháp mạng tích chập thời gian (Temporal Convolutional Networks - TCN) và mạng bộ nhớ dài ngắn (Long Short - Term Memory - LSTM) có khả năng dự báo biến động chỉ số VNIndex với độ chính xác cao, trong đó LSTM thể hiện có hiệu quả dự báo tốt hơn. Phát (...) hiện từ nghiên cứu này không chỉ góp phần vào lý thuyết dự báo tài chính mà còn cung cấp công cụ hữu ích cho các nhà đầu tư và các nhà quản lý quỹ trong việc ra quyết định đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam. [This research evaluates the effectiveness of machine learning models in predicting VNIndex fluctuations. Research results show that the method of temporal convolutional networks (TCN) and long short–term memory networks (LSTM) are capable of predicting VNIndex fluctuations with high accuracy, in which LSTM shows better forecasting performance. Findings from this study not only contribute to financial forecasting theory but also provide useful tools for investors and fund managers in making investment decisions in the Vietnamese stock market.]. (shrink)

Per la prima volta in duemila anni di pedagogia stiamo parlando di didattica digitale. L’evento epocale che ha determinato questo suo improvviso irrompere nelle vite delle famiglie è stata, com’è noto, l’emergenza Covid19. Una nuova sfida che gli insegnanti italiani hanno retto bene, pur non essendo mai stati preparati ad hoc e neppure avendo per contratto un simile impegno. Fin dai primi giorni dell’emergenza Coronavirus, prima ancora che il Miur istituzionalizzasse questo tipo di didattica, i docenti si sono attivati con (...) tanta buona volontà, predisponendo materiali e lezioni online, attraverso canali di comunicazione diversi, che vanno dalla email alle class room, in modo da far sentire vicinanza e interesse ai loro studenti. (shrink)

Hiệu ứng sở hữu (endowment effect) là một khái niệm trong kinh tế học hành vi, mô tả xu hướng mà con người đánh giá cao hơn giá trị của một vật phẩm khi họ sở hữu nó so với khi họ không sở hữu nó. Nói cách khác, mọi người thường có khuynh hướng gắn bó tình cảm và đánh giá vật phẩm mà họ đã sở hữu cao hơn giá trị thực tế của nó trên thị trường, thậm (...) chí họ sẽ yêu cầu một mức giá cao hơn nhiều để bán nó so với mức giá mà họ sẵn lòng trả để mua cùng một vật phẩm đó. Lý thuyết mindsponge, và cụ thể hơn là lý thuyết tư duy tương tác hạt, giúp giải thích hiệu ứng sở hữu qua góc nhìn tâm lý về cách thông tin được tiếp nhận và xử lý theo hệ giá trị cốt lõi của cá nhân. Để khắc phục hiệu ứng này, nhà đầu tư cần mở rộng khả năng tiếp nhận thông tin, đánh giá lại giá trị thực tế của tài sản, và ra quyết định dựa trên mục tiêu dài hạn thay vì cảm xúc ngắn hạn. Điều này giúp cải thiện khả năng đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý và hiệu quả hơn. (shrink)

Ác cảm mất mát là một hiện tượng tâm lý phổ biến trong kinh tế học hành vi, trong đó con người thường cảm thấy mất mát đau đớn hơn nhiều so với niềm vui khi đạt được lợi nhuận tương đương. Điều này có nghĩa là nỗi đau từ việc mất mát thường mạnh mẽ hơn so với cảm giác vui mừng từ một khoản lợi nhuận có cùng giá trị. Lý thuyết mindsponge giúp chúng ta hiểu rõ hơn (...) về cơ chế tâm lý đằng sau tâm lý ác cảm mất mát bằng cách phân tích cách mà hệ giá trị cốt lõi của con người xử lý thông tin về thua lỗ. Để khắc phục tâm lý này, việc mở rộng và tái cấu trúc hệ giá trị, tập trung vào mục tiêu dài hạn, và học cách nhìn nhận mất mát một cách tích cực hơn sẽ giúp con người vượt qua nỗi sợ thua lỗ và ra quyết định kinh tế hợp lý hơn. (shrink)

Bài viết xác định các yếu tố có tác động lớn tới rủi ro tài chính tại các doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam dựa trên phương pháp chọn biến LASSO và xây dựng mô hình học máy dự báo rủi ro tài chính. Kết quả nghiên cứu cho thấy, mô hình LASSO đã xác định 5 chỉ số tài chính ảnh hưởng đến rủi ro tài chính mà các doanh nghiệp rủi ro gặp (...) phải trong suốt 5 năm (2017-2021) gồm: Hệ số khả năng thanh toán ngắn hạn (Tài sản ngắn hạn/Nợ ngắn hạn); Số vòng quay tổng tài sản (Doanh thu thuần/Tổng tài sản); ROA (Lợi nhuận sau thuế/Tổng tài sản); Tỷ lệ Nợ dài hạn trên Tổng tài sản; Tỷ lệ Nợ ngắn hạn trên Tổng nợ phải trả. Mạng nơron nhân tạo (Artificial Neural Network - ANN) cho thấy, Hiệu quả cao nhất trong việc dự đoán tình hình rủi ro tài chính. Từ đó, đề xuất một số giải pháp và chính sách cho các doanh nghiệp. [By LASSO variable selection method and machine learning to predict financial risk, the paper aims to discover factors that have a major impact on financial risk in manufacturing enterprises listed on the Vietnamese stock exchange. Research results indicates that the LASSO model identifies 5 financial indicators affecting financial risks which risky businesses faced during 5 years (2017-2021), they are Short-term solvency ratio (Short-term assets/Short-term liabilities); Total asset turnover (Net revenue/Total assets); ROA (Profit after tax/Total assets); Long-term debt to total asset ratio; Short-term debt to total debt ratio. Artificial Neural Network (ANN) shows the highest efficiency in predicting financial risk. From those finding, the paper proposes some solutions and policies for businesses.]. (shrink)

Hiệu ứng sở hữu (endowment effect) là một khái niệm trong kinh tế học hành vi, mô tả xu hướng mà con người đánh giá cao hơn giá trị của một vật phẩm khi họ sở hữu nó so với khi họ không sở hữu nó. Nói cách khác, mọi người thường có khuynh hướng gắn bó tình cảm và đánh giá vật phẩm mà họ đã sở hữu cao hơn giá trị thực tế của nó trên thị trường, thậm (...) chí họ sẽ yêu cầu một mức giá cao hơn nhiều để bán nó so với mức giá mà họ sẵn lòng trả để mua cùng một vật phẩm đó. Lý thuyết mindsponge, và cụ thể hơn là lý thuyết tư duy tương tác hạt, giúp giải thích hiệu ứng sở hữu qua góc nhìn tâm lý về cách thông tin được tiếp nhận và xử lý theo hệ giá trị cốt lõi của cá nhân. Để khắc phục hiệu ứng này, nhà đầu tư cần mở rộng khả năng tiếp nhận thông tin, đánh giá lại giá trị thực tế của tài sản, và ra quyết định dựa trên mục tiêu dài hạn thay vì cảm xúc ngắn hạn. Điều này giúp cải thiện khả năng đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý và hiệu quả hơn. (shrink)

Mặc dù Việt Nam đã tiến những bước dài so với mình trong quá khứ, nhưng thách thức vẫn còn rất lớn khi so sách về sự phát triển với các quốc gia láng giềng. Một nước Việt Nam hùng mạnh là giấc mơ ngàn xưa của dân tộc Việt Nam, và trên con đường đến tương lai có thể “sánh vai được với các cường quốc năm châu” ấy, như lời Bác Hồ dạy, chúng ta đôi lúc cũng nên (...) nhìn lại chặng đường đã trải qua, để tự tin hơn, để rút được kinh nghiệm, và để tự hào với những gì cha ông đã làm được. Đây là việc rất cần thiết vì có câu: Nếu chúng ta bắn vào quá khứ bằng súng lục thì tương lai sẽ bắn vào chúng ta bằng đại bác. Để đánh giá được bất cứ một cá nhân hay tập thể nào, người ta đều phải xem lại quá trình, xem lại điểm xuất phát và các yếu tố liên quan. Đó là phép tư duy biện chứng - nền tảng cho khoa học và kỹ thuật của loài người. (shrink)

Thiên kiến tự tin thái quá là một trong những loại thiên kiến nhận thức phổ biến trong tâm lý học và tài chính, xảy ra khi một người đánh giá quá cao khả năng, kiến thức, hoặc độ chính xác của thông tin mà họ có. Hiện tượng này thường dẫn đến những quyết định không chính xác hoặc rủi ro cao, đặc biệt trong các lĩnh vực như đầu tư, quản lý và ra quyết định kinh doanh. Bằng (...) cách áp dụng lý thuyết mindsponge, ta có thể thấy rằng tâm lý tự tin thái quá xuất phát từ cách nhà đầu tư tiếp nhận và xử lý thông tin, ảnh hưởng từ niềm tin cá nhân, và môi trường xã hội. Để khắc phục, cần thay đổi cách lọc và đánh giá thông tin, điều chỉnh niềm tin cốt lõi, và áp dụng các chiến lược quản lý rủi ro khoa học. Điều này không chỉ giúp nhà đầu tư giảm thiểu sai lầm, mà còn tối ưu hóa lợi nhuận trong dài hạn. (shrink)

Mấy ngày tuần qua, có nhiều ý kiến xung quanh chuyện đọc sách của Hoa hậu Kỳ Duyên. Nhiều chê bai, cũng có ý kiến bày tỏ sự thông cảm với lựa chọn cá nhân. Một số ý kiến cho rằng cần phải tăng cường truyền cảm hứng cho văn hóa đọc [1]. Tuy vậy, tình trạng văn hóa đọc suy giảm hoàn toàn không mới. Ngay cả ở những quốc gia có tầm ảnh hưởng và độ sâu văn hóa (...) rất đáng kính trọng như Pháp, đọc sách cũng đang bị suy giảm trong giới trẻ [2]. Sự cạnh tranh của các loại hình thông tin, thiết bị công nghệ và dịch chuyển từ "đọc sang xem" và "xem sang xem lướt" đã góp phần tạo nên sự xói mòn nền tảng đọc. Trên thực tế, từ phương diện sinh học, đọc tốn năng lượng, phải suy nghĩ và ngốn nhiều thời gian. Cân nhắc đánh đổi thói quen thụ hưởng lợi ích nhanh lấy lợi ích lâu dài trở thành khó khăn hơn ở thời đại này. So với thời kỳ khi mà sách là một trong số ít phương tiện thông tin mang lại nhiều lợi ích tinh thần, cân nhắc này rõ ràng thiệt thòi cho văn hóa đọc. Tuy vậy, cũng không cần quá bi quan, vì trong một số cộng đồng hướng tới phát triển nền tảng tri thức lâu bền, văn hóa đọc sẽ vẫn tiếp tục được duy trì, thậm chí phát triển. Hình ảnh tình cờ tôi thấy dưới đây là một ví dụ. (shrink)

Thuật ngữ "sự thông thái" hay "trí tuệ" thường được sử dụng và truyền đạt qua các thế hệ như một hình thức thể hiện cơ sở hiểu biết chung về cách thức sống, được tích lũy và kế thừa từ một nền văn hóa sang nền văn hóa khác. Có trí tuệ hay trở nên thông thái là khao khát của nhiều người bởi lẽ nó không chỉ biểu hiện của sự thông minh, mà còn liên quan đến khả (...) năng hiểu biết, sự linh hoạt trong tư duy, và khả năng thích ứng với môi trường xã hội. Khả năng lắng nghe, sẵn sàng học hỏi từ người khác và khả năng cân nhắc kỹ lưỡng về những hậu quả ngắn hạn hay lâu dài là những phẩm chất quan trọng của một người có trí tuệ và khôn ngoan. (shrink)

Săn bắt tê tê là câu chuyện đã kéo dài nhiều thập niên. Tê tê bị săn bắt và kinh doanh lậu nhiều tới mức đã có không biết bao nhiêu phim ảnh, phóng sự điều tra và cả sách bàn về việc này. Một cuốn đáng đọc nói về săn bắt động vật hoang dã để tiêu thụ học theo kiểu cách xa hoa là Poached. Nhưng điều tra khảo sát 1017 cư dân tại 105 ngôi làng ở nông (...) thôn và vùng rừng của Nepal, được xuất bản cuối tháng 8-2023 trên ấn phẩm Conservation Science and Practice (Wiley), mới thực sự ở quy mô bộc lộ được quan niệm và nhận thức đại diên cho cư dân Nepal đối với loài động vật hiền lành này. (shrink)

Trải qua quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc, trí thức Việt Nam luôn nêu cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, và giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Cũng chính vì vậy, cha ông ta luôn quý trọng hiền tài, đội ngũ trí thức, xác định “Hiền tài là nguyên khí quốc gia”, “trí thức là vốn quý của dân tộc”… Những quan điểm này tiếp tục được (...) Đảng ta kế thừa, phát huy thể hiện qua các Nghị quyết của Đảng về xây dựng, phát huy vai trò của đội ngũ trí thức. (shrink)

Typically, fair machine learning research focuses on a single decision maker and assumes that the underlying population is stationary. However, many of the critical domains motivating this work are characterized by competitive marketplaces with many decision makers. Realistically, we might expect only a subset of them to adopt any non-compulsory fairness-conscious policy, a situation that political philosophers call partial compliance. This possibility raises important questions: how does partial compliance and the consequent strategic behavior of decision subjects affect the allocation outcomes? (...) If k% of employers were to voluntarily adopt a fairness-promoting intervention, should we expect k% progress (in aggregate) towards the benefits of universal adoption, or will the dynamics of partial compliance wash out the hoped-for benefits? How might adopting a global (versus local) perspective impact the conclusions of an auditor? In this paper, we propose a simple model of an employment market, leveraging simulation as a tool to explore the impact of both interaction effects and incentive effects on outcomes and auditing metrics. Our key findings are that at equilibrium: (1) partial compliance by k% of employers can result in far less than proportional (k%) progress towards the full compliance outcomes; (2) the gap is more severe when fair employers match global (vs local) statistics; (3) choices of local vs global statistics can paint dramatically different pictures of the performance vis-a-vis fairness desiderata of compliant versus non-compliant employers; (4) partial compliance based on local parity measures can induce extreme segregation. Finally, we discuss implications for auditors and insights concerning the design of regulatory frameworks. (shrink)

The emergence of Large Language Models (LLMs) and advancements in Artificial Intelligence (AI) offer an opportunity for computational social science research at scale. Building upon prior explorations of LLM agent design, our work introduces a simulated agent society where complex social relationships dynamically form and evolve over time. Agents are imbued with psychological drives and placed in a sandbox survival environment. We conduct an evaluation of the agent society through the lens of Thomas Hobbes's seminal Social Contract Theory (SCT). We (...) analyze whether, as the theory postulates, agents seek to escape a brutish "state of nature" by surrendering rights to an absolute sovereign in exchange for order and security. Our experiments unveil an alignment: Initially, agents engage in unrestrained conflict, mirroring Hobbes's depiction of the state of nature. However, as the simulation progresses, social contracts emerge, leading to the authorization of an absolute sovereign and the establishment of a peaceful commonwealth founded on mutual cooperation. This congruence between our LLM agent society's evolutionary trajectory and Hobbes's theoretical account indicates LLMs' capability to model intricate social dynamics and potentially replicate forces that shape human societies. By enabling such insights into group behavior and emergent societal phenomena, LLM-driven multi-agent simulations, while unable to simulate all the nuances of human behavior, may hold potential for advancing our understanding of social structures, group dynamics, and complex human systems. (shrink)

TS. Đào Văn Dương – Trưởng Khoa Công nghệ Sinh học, Hóa học và Kỹ thuật Môi trường là nhà khoa học của Trường Đại học Phenikaa vừa vinh dự nhận giải thưởng Global Peer Review Awards 2019. Đây là giải thưởng vinh danh những nhà bình duyệt, biên tập viên có những thành tựu và đóng góp không mệt mỏi cho bình duyệt khoa học trong năm 2019.

This paper examines two ideas of John Rawls that are rarely discussed in conjunction: pure procedural justice (PPJ) and property-owning democracy. Applied to matters of distribu- tion, PPJ orders the establishment of fair procedures under which any private transaction can be considered just. It aims to secure equality without fixating on patterns of distribu- tion. How such an approach is constituted and how it applies to different stages of theori- sation are explored. Three components of PPJ and three guidelines for (...) its institutionalisa- tion are identified. As such, PPJ also provides a backbone to property-owning democracy. The understanding of property-owning democracy as an institution of PPJ helps us assess various interpretations and refinement of property-owning democracy. (shrink)

Nutrient losses from sloping farmland in karst areas lead to the decline in land productivity and nonpoint source pollution. A specially tailored steel channel with an adjustable slope and underground hole fissures was used to simulate the microenvironment of the "dual structure" of the surface and underground of sloping farmland in a karst area. The artificial rainfall simulation method was used to explore the surface and underground runoff characteristics and nutrient losses from sloping farmland under different rainfall intensities. The effect (...) of rainfall intensity on the nutrient loss of farmland on karst sloping land was clarified. The results showed that the surface was the main route of runoff and nutrient loss during the rainy season on sloping farmland in karst areas. The influence of rainfall intensity on the nutrients in surface runoff was more substantial than that on underground runoff nutrients. Nutrient loss was more likely to occur underground than on the surface. The losses of total nitrogen, total phosphorus, and total potassium in surface and underground runoff initially increased and then gradually stabilized with the extension of rainfall duration and increased with increasing rainfall intensity and the amount of nutrient runoff. The output of nutrients through surface runoff accounted for a high proportion of the total, and underground runoff was responsible for a low proportion. Although the amount of nutrients output by underground runoff was small, it could directly cause groundwater pollution. The research results provide a theoretical reference for controlling land source pollution from sloping farming in karst areas. (shrink)

BioPortal is a Web portal that provides access to a library of biomedical ontologies and terminologies developed in OWL, RDF(S), OBO format, Protégé frames, and Rich Release Format. BioPortal functionality, driven by a service-oriented architecture, includes the ability to browse, search and visualize ontologies (Figure 1). The Web interface also facilitates community-based participation in the evaluation and evolution of ontology content.

All of us, including scientists, make judgments about what is true or false, probable or improbable. And in the process, we frequently appeal to concepts such as evidential support or explanation. Bayesian philosophers of science have given illuminating formal accounts of these concepts. This paper aims to follow in their footsteps, providing a novel formal account of various additional concepts: the likelihood-prior trade-off, successful accommodation of evidence, ad hocness, and, finally, consilience—sometimes also called “unification”. Using these accounts, I also provide (...) a new Bayesian analysis of how someone such as Charles Darwin hypothetically could have reasoned in favor of evolution over special creationism. Lastly, I explore how these accounts relate to other topics and accounts in philosophy, and I chart out some areas for further research. (shrink)

Lần đầu tiên một nghiên cứu trắc lượng đối với sản lượng và hành vi công bố khoa học quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực khoa học xã hội - nhân văn (KHXH-NV) được công bố. (VietnamNet; 12-10-2017).

Mới đây, Đại học Stanford, Mỹ đã công bố danh sách các nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới năm 2024 dựa trên số bài báo khoa học thuộc cơ sở dữ liệu Scopus được trích dẫn nhiều nhất [1, 2]. Đây là danh sách được xây dựng dựa trên cơ sở dữ liệu khách quan, độc lập và phương pháp luận liên tục được cập nhật và phát triển để đáp ứng nhu cầu thông tin cũng như sự (...) tiến bộ của công nghệ dữ liệu. Hiện nay, danh sách đang được các cơ sở nghiên cứu và giáo dục đại học trên toàn cầu sử dụng rộng rãi để quảng bá và động viên những đóng góp lao động của các nhà khoa học. (shrink)

Der vorliegende Beitrag ist als ein Versuch zu verstehen, dem polnischen Leser eine recht seltsame Position aus der Reihe der deutschsprachigen Lodzaica, nämlich die 1913 im Verlag August Grüning in Pabianice herausgegebene Sammlung von Witzen und Anekdoten mit dem Titel 'Ne Mütze voll Witze aus Lodz und Pabianice’, näherzubringen. Der Verfasser des schmalen Bändchens, der sich hinter dem Pseudonym Wilfried Spectator verbirgt, ist Reinhold Piel, ein Deutscher aus Pabianice. Als Satelitenstadt von Łódź, der sich damals sehr rasch entwickelnden Textilmetropole, bildete (...) auch Pabianice in jenen Jahren zweifelsohne ein Teil des in ganz Europa einmaligen und eigenartigen multikulturellen und multiethnischen Tigcls. Reinhold Piel stellte sich mit seinem Büchlein die Aufgabe, ein Sammelporträt der Mentalität des typischen Vertreters jenes Tigels von Kulturen und Sprachen zu zeichnen. In der mehrere disparate Elemente integrierenden Gemeinschaft funktionierte der Humor sicherlich als eine Art Sicherheitsventil, mit dessen Hilfe man bestrebt war, Fremdes zu „zähmen“ und Konflikte zu entschärfen. Scheinbar abstrakte, „auslachende“ Beispiele haben sich wahrscheinlich ebenfalls vortrefflich als Methode bewährt, andere diplomatisch zu sensibilisieren, aber auch eigene Nachteile und Unzulänglichkeiten mit Abstand zu sehen. Der universale Charakter der Anekdote als literarisches Genre beruht u.a. auf ihrer Ahistorizität und Konkretheit zugleich, ihr narratives Werkzeug hingegen - die individualisierte Sprache des multiethnischen Milieus - liefert hervorragenden StolT für sprachwissenschaftliche Forschung. Ein besonders interessanter Aspekt ist dabei vor allem die Frage nach der Übersetzbarkeit bzw. Unübersetzbarkeit von Kulturidiomatik. Um dem Leser entgegenzukommen und ihm den historischen und informativen Wert der besprochenen Sammlung bewusst zu machen, wird im Anhang - zum ersten Mal in der polnischen Sprache - eine Auswahl von besonders charakteristischen Witzen der genannten Sammlung von R. Piel präsentiert. (shrink)

Vào ngày 3 tháng 9 năm 2022, Retraction Watch thông báo rằng bốn bài báo được xuất bản trong Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) đã bị rút vào cùng một ngày (02 tháng 9 năm 2022). Đáng chú ý hơn là cả bốn bài đều có tác giả chung là Gregg Semenza, một nhà nghiên cứu hàng đầu về cơ chế phân tử của quá trình điều chỉnh oxy – Gregg Semenza. Semenza đã chia sẻ Giải Nobel (...) Y học hoặc Sinh lý 2019 cùng với William Kaelin và Peter Ratcliffe vì "những khám phá về cách tế bào cảm nhận và thích nghi với sự có sẵn của oxy.". (shrink)

El presente artı́culo tiene por objetivo el análisis de los cuerpos en su ex-posición, dado que la condición contemporánea de éstos resulta paradójica: cuerpos expuestos a los que se les impide aparecer. En otras palabras, mientras los mecanismos neoliberales han hecho de su ex-posición una condición fundamental al vincularla a la precariedad, las mismas tecnologı́as de poder han construido y reforzado precondiciones que impiden la aparición de los cuerpos, expulsándolos e incluso aniquilándolos. Bajo este panorama, la primera parte estará dedicada (...) a una revisión del contexto neoliberal que da sustento al problema, para luego ahondar en sus consecuencias y, finalmente, desembocar en la necesidad de aliarse como modo de resistencia. Las alianzas corporales serán, en efecto, un imperativo en la lucha por derechos compartidos, ası́ como un retorno a la que es quizá una de las condiciones fundamentales de la corporalidad: su vinculación con otros cuerpos. (shrink)

Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Phạm Hiệp- Giám đốc nghiên cứu, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển giáo dục Edlab Asia, một chuyên gia về giáo dục đại học những nhìn nhận và kỳ vọng về vấn đề phát triển khoa học công nghệ nước nhà.

Đó là câu hỏi mà TS. Vương Quân Hoàng, trưởng nhóm nghiên cứu Mạng lưới các nhà khoa học xã hội và nhân văn Việt Nam (NVSSH) (Trường Đại học Phenikka) đặt ra tại buổi seminar khoa học với chủ đề “Nghiên cứu khoa học xã hội tại Việt Nam: Triển vọng hội nhập quốc tế”, được tổ chức tại Trường Đại học Phú Xuân, TP Huế ngày 23/11. (Tác giả: Đình Khiêm; VietnamNet, ngày 26-11-2018).

Bạn của thể nói cho tôi biết việc rút bài khoa học nghĩa là gì không? Rút bài khoa học là hành động xóa một bài báo khoa học đã xuất bản khỏi kho lưu trữ của tạp chí khoa học. Việc này thường được thực hiện khi bài báo được phát hiện có sai sót nghiêm trọng, chẳng hạn như dữ liệu giả mạo, đạo văn hoặc vi phạm đạo đức nghiên cứu.

Trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta, khoa học và công nghệ dường như có thể thấy được ở bất cứ đâu. Vì thế, chúng ta đều có nhu cầu tích hợp và sử dụng các thông tin khoa học cho các cân nhắc quan trọng, ví dụ như những quyết định về chăm sóc y tế, an toàn thực phẩm, đầu tư, sáng tạo, và biến đổi khí hậu. Truyền thông khoa học là việc cực kỳ quan trọng (...) vì nó giúp chuyển hóa các kết quả nghiên cứu khoa học (thông tin đã được phần nào kiểm chứng thông qua quá trình đánh giá nghiêm ngặt) thành một phần của kiến thức tập thể được ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Các kiến thức này sẽ giúp làm tăng sự hiệu quả và phù hợp của quá trình đưa ra quyết định và hành động các cá nhân trong tập thể đấy. (shrink)

Cuốn tài liệu học thuật trình bày phương pháp “BMF analytics” hiện đã bước sang năm thứ ba phục vụ cộng đồng nghiên cứu. Cuốn sách đã góp phần hỗ trợ nhiều nhà nghiên cứu trẻ triển khai và hoàn thành công việc.

The Dead Past Growing Block theory of time—DPGB-theory—is the metaphysical view that the past and the present tenselessly exist, whereas the future does not, and that only the present hosts mentality, whereas the past lacks it and is, in this sense, dead. One main reason in favour of this view is that it is immune to the now-now objection or epistemic objection (which aims at undermining the certainty, within an A-theoretical universe, of being currently experiencing the objective present time). In (...) this paper, I examine the additional arguments offered by P. Forrest and G. A. Forbes to back the DPGB-theory and show that they do not work. I also examine a proposal to rescue the DPGB-theory suggested by an anonymous reviewer for this journal and argue that it does not work either. Moreover, in line with D. Braddon-Mitchell and against Forbes, I argue that the DPGB-theory is indeed committed to the existence of zombies in the past. Being ad hoc and burdened by a very odd and counterintuitive ontological commitment, the DPGB-theory turns out to be rather unpalatable. (shrink)

Trong 2 ngày, từ mùng 3 đến 4 tháng 11, tại Hà Nội đã diễn ra các phiên sinh hoạt khoa học do Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán (VIASM) và Trường Đại học Hà Nội (HANU) đồng tổ chức. Thông qua khoảng thời gian tương đối gọn gàng, một phần của chương trình đã giúp mang phương pháp phân tích giúp ứng dụng trong công việc nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn có tên gọi “BMF (...) Analytics” (gọi tắt là BMF) đến với những người tham dự chương trình. (shrink)

(Dân trí; 15/5/2019) - Quyết tâm trở thành một trường đại học theo định hướng nghiên cứu, ngày 15/5, Trường Đại học PHENIKAA đã công bố thành lập 8 nhóm nghiên cứu mạnh trong nhiều lĩnh vực.

Trong quá trình phát triển của phong trào bảo vệ môi trường, đã xuất hiện nhiều học thuyết và trường phái khác nhau. Một trong số này thuộc về các học thuyết bảo vệ môi trường lạ đời (đôi khi mang sắc thái cực đoan), thể hiện sự tận tụy và độc đáo trong việc bảo vệ môi trường với mọi biện pháp. Vì họ đặt môi trường lên hàng đầu, nên những quan điểm này thường phản ánh quan điểm (...) cấp tiến và đôi khi khá khác biệt về quan hệ giữa con người và môi trường. Vì vậy, chúng thường không được chấp nhận rộng rãi hoặc không thực tế. Tuy nhiên, dưới góc nhìn tập trung vào bảo vệ môi trường, những học thuyết này cũng đem đến cho chúng ta nhận thức về những xung đột lợi ích mà nhiều nhà hoạt động môi trường thường bỏ qua. Chúng cũng làm nổi bật mục tiêu quan trọng của việc hài hòa lợi ích của con người và thiên nhiên. Bài viết này sẽ tập trung phân tích một số học thuyết bảo vệ môi trường lạ đời phổ biến nhất, để mang đến một cái nhìn đa chiều về vấn đề môi trường. (shrink)

Vẫn biết, học hỏi từ sách vở rất quan trọng, nhưng học từ thiên nhiên lại có những giá trị khó gì sánh nổi. Xét cho cùng phần nhiều kiến thức của con người cũng là thu nạp từ thông tin thiên nhiên mang lại. Hành trình của Charles Darwin từ xa xưa cũng mang bản chất học hỏi như vậy. Trong hình là hai cán bộ nghiên cứu của AISDL rời bỏ máy tính, thuật toán, dữ liệu số, để (...) đi vào rừng. Trước hướng nghiên cứu bền vững môi sinh, bước vào rừng là một việc mang nhiều ý nghĩa. (shrink)

Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia được thành lập ngày 26 tháng 2 năm 2008 theo Nghị định 122/2003/NĐ-CP.

Trước những khó khăn và thách thức của các nhà khoa học trẻ và các nhà khoa học ở những nước đang phát triển do thiếu tài nguyên và cơ hội được tiếp cận với các kiến thức và phương pháp nghiên cứu bài bản…, các nhà khoa học Việt Nam đã phát triển nền tảng Cổng thông tin SM3D hỗ trợ đào tạo phương pháp nghiên cứu khoa học xã hội cho các nhà khoa học. Sau gần 2 năm (...) được triển khai, Cổng thông tin SM3D được đánh giá là một trong những sáng kiến đóng góp tiêu biểu của khoa học Việt Nam cho cộng đồng khoa học quốc tế, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển. (shrink)

Hội thảo nhằm thiết lập mạng lưới các nhà nghiên cứu toán ứng dụng trong lĩnh vực khoa học xã hội và các chuyên gia có kinh nghiệm trong việc sử dụng công cụ toán trong nghiên cứu và giảng dạy. Nằm trong chuỗi hoạt động Hội thảo là tọa đàm và các bài giảng về các ứng dụng của Toán học trong lĩnh vực khoa học xã hội.

What is wrong with ad hoc hypotheses? Ever since Popper’s falsificationist account of adhocness, there has been a lively philosophical discussion about what constitutes adhocness in scientific explanation, and what, if anything, distinguishes legitimate auxiliary hypotheses from illicit ad hoc ones. This paper draws upon distinct examples from pseudoscience to provide us with a clearer view as to what is troubling about ad hoc hypotheses. In contrast with other philosophical proposals, our approach retains the colloquial, derogative meaning of adhocness, and (...) calls attention to the way in which the context of a theoretical move bears on the charge of adhocness. We also discuss the role of motivations implicit in the concept of adhocness, and the way ad hoc moves draw on theory-internal rationalizations. (shrink)

Tốc độ tăng của tổn thất kinh tế gây ra bởi nạn xâm nhập sinh học cao hơn gấp 2 lần so với các loại tổn thất khác do thiên nhiên gây ra.

Thống kê mới nhất, năm 2021 Việt Nam có 65 đại diện nội lực vào top nhà khoa học trích dẫn hàng đầu thế giới.

Hume argues that whenever we seem to be motivated by reason, there are unnoticed calm passions that play this role instead, a move that is often criticised asad hoc(e. g. Stroud 1977 and Cohon 2008). In response, some commentators propose a conceptual rather than empirical reading of Hume’s conativist thesis, either as a departure from Hume (Stroud 1977), or as an interpretation or rational reconstruction (Bricke 1996). I argue that conceptual accounts face a dilemma: either they render the conativist thesis (...) trivial, or they violate Hume’s thesis that ‘a priori, any thing may produce any thing’ (THN1.4.5.30). I defend an empirical construal of Hume’s conativist thesis. I provide two theoretical frameworks within which Hume’s appeal to the calm passions may be justified: first, by the framework of theoretical virtues, and secondly, by lights of his own “rules by which to judge of causes and effects” (THN1.3.15). (shrink)

Trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học xã hội, nhà khoa học tại các trường đại học có xu hướng công bố tốt hơn so với nhà khoa học làm việc tại viện nghiên cứu, trái với nhận định phổ biến cho rằng nhà khoa học làm việc tại viện nghiên cứu tập trung nhiều thời gian hơn cho nghiên cứu khoa học nên có kết quả nghiên cứu tốt hơn, theo một nghiên cứu mới.